Wanneer heb je MS?
MS is een aandoening van het centrale zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. Axonen zijn uitlopers van zenuwcellen. MS treedt op wanneer de beschermde isolatielaag die de axonen in de hersenen en het ruggenmerg omhult, beschadigd raakt, aangetast wordt of afbreekt. Dit omhulsel, dat bekend staat als ‘myeline’, fungeert als isolatiemateriaal. Het zorgt er voor dat de zenuwprikkels, de boodschappen van en naar de verschillende lichaamsdelen, ononderbroken worden doorgestuurd.
Wanneer het myeline aangetast is of kapot gaat, zijn de zenuwen niet meer (goed) geïsoleerd. Er kan ‘kortsluiting’ ontstaan voordat de zenuwprikkels hun bestemming bereiken. Dit degeneratieproces wordt ‘demyelinisatie’ genoemd. Weefsels in het gebied raken ontstoken. Bij ernstige demyelinisatie wordt langs de beschadigde delen van de axonen littekenweefsel (bekend als ‘plaques’) gevormd. De plaats, het aantal en de grootte van de plaques bepalen het soort, de ernst en de duur van de symptomen. Zonder een goede isolatie en bescherming door het myeline zal er langs de zenuw kortsluiting optreden van de elektrische impulsen uit de hersenen. Axonen en zenuwcellen (neuronen) kunnen zo beschadigd raken. Informatie naar de verschillende lichaamsdelen komt daardoor vertraagd, onduidelijk of zelfs helemaal niet aan. Uit onderzoek is gebleken dat bij MS-patiënten niet alleen het myeline beschadigd is, maar ook de zenuwen zelf zijn aangetast.

Symptomen

Het onderdeel van het centrale zenuwstelsel dat door de demyelinisatie wordt aangetast, bepaalt welk symptoom optreedt. De symptomen van MS worden veroorzaakt door onderbreking van de communicatie tussen de hersenen en de andere delen van het lichaam. Hoewel een patiënt zich in uitstekende lichamelijke conditie kan bevinden, gaat het vermogen om te functioneren verloren omdat de signalen van de hersenen hun doelorgaan niet bereiken.

Beloopsvormen van Multiple Sclerose

Ondanks de variatie en de onvoorspelbaarheid van de symptomen kent Multiple Sclerose toch een zekere regelmaat in de manier waarop de ziekte zich over een lange periode gedraagt. Men onderscheidt verschillende beloopsvormen van MS, waarbij men zich moet realiseren dat het beloop niet (goed) te voorspellen is en bovendien pas na verloop van tijd kan worden vastgesteld.

1. Relapsing Remitting (RR)
2. Secundair Progressief (SP)
3. Primair Progressief (PP)
4. Progressieve Relapsing (PR)

Relapsing Remitting MS

Deze vorm komt het meest voor, namelijk bij 40% van de patiënten. Relapsing Remitting MS wordt gekenmerkt door aanvallen, waarna het myelinelaagje (het beschermende laagje rondom zenuwuitlopers) zich weer herstelt. De aanvallen kunnen kort (enkele dagen) of langer (meerdere weken) duren. Deze beloopsvorm kan mettertijd progressief worden, waardoor de mobiliteit verslechtert.

Secundair Progressieve MS
Wanneer Relapsing Remitting MS progressief wordt, is er sprake van Secundair Progressieve MS. Hierbij doen zich dezelfde aanvallen voor als bij de voorafgaande beloopsvorm, maar treden er geen herstelperioden meer op. Hierdoor kan het beschadigde myelinelaagje zich niet meer goed herstellen, wat het bewegen bemoeilijkt. Secundair Progressieve MS treft ongeveer 40% van alle MS-patiënten.

Primair Progressieve MS
Ongeveer 10% van de mensen met MS krijgt te maken met deze beloopsvorm. Hierbij doen zich vanaf het begin van de ziekte geen aanvallen en herstelperioden voor; de achteruitgang is daarentegen constant. Primair Progressieve MS doet zich vaker voor bij mensen boven de 50 en iets vaker bij mannen.

Progressieve Relapsing MS
Dit is een combinatie met Relapsing Remitting MS: aanvallen worden afgewisseld met herstelperioden, maar tussendoor doet zich achteruitgang voor. Ongeveer 5% van alle mensen met MS heeft deze variant van de ziekte.